మా హౌసు లీడరు బయపురెడ్డి

చిన్నప్పుడు నేను శానా సన్నగా వుండేవోణ్ణి. అందుకే మా ఇంట్లో నా పేరు వూసోడు. "ఊసన్నా" అనేవోడు మానాయన. పిలుపు యినబడతాన్నెపాటికే నాయన ఎదురుగా నిలబడాల. అది మాకిచ్చిన ట్రైనింగు.

పిక్కల్లో పిడికెడు సియ్య ల్యాకన్న్యా, ఊసుకొవ్వు తక్కవ లేదమ్మా యీనికి, అనేది మాయవ్వ. ఆ అనడంలో వొగ మురిపెం వుంటాదిలే. మన బిడ్డలు పెద్దమొగోళ్లైపోతాండారు అని సంబరపడినట్టుగా వుంటాదామాట. అందుకే మాయవ్వ యేమన్న్యా పెద్దగా పట్టింపురాదు. మేము కొవ్వుపనులు చేసినా మమ్మల్ను యేమన్నా అనకపోతేనే పట్టింపు.

అవ్వతో మాటామాట పెరిగితే "ఆ ముక్కు జూడు .. సక్కదనాల ముక్కు .. యెంత వందనంగా వుండాదో" అని యెక్కిరించేది. ఆమె పేరు చెన్నమ్మ. మాయవ్వకు తెలీని సంగతి వొగటుండాది. తెలీనప్పుడు మనమైనా చెప్పాల గదా అని, "నా ముక్కు చిన్నదైనా చెన్నమ్మ ముక్కుకంటే మేలైందేలే" అంటాననుకో, అప్పుడు మాయమ్మకు కోపమొచ్చేస్సాది. "వూసోడా, తన్నులు గావల్నా" అంటాది. నిజం జెప్పాల్నంటే, లోపల్లోపల అమ్మ నవ్వుకుంటా వుంటాది.

పెండ్లికి ముందొకసారి మాయమ్మను చూసేదానికి వాళ్లింటికి వొచ్చిందంట మావవ్వ. అప్పుడు మా చిన్నమ్మ వొగామె, "ఎవురో కోసినట్టుగా వుండాదే మీయత్త ముక్కు?", అనిందంట. అమ్మే ఈ సంగతి నాతో చెప్పింది. ఇప్పుడేమో కోపంగా చూసి 'తన్నులు గావాల్నా?' అంట. అది కోపమూగాదూ పాడూగాదూ, మొగమాటం కొద్దీ అవ్వ ముందర నన్ను గదమాయించకపోతే బాగుండదని, అట్ట మాట్టాండతాండాదని నాకు తెల్సు. ఆ చూపుతో నేను కుదురుగా నిలబడిపోయి నేలచూపులు చూస్తా, "తన్నులు గావాల్నా? అని యంత బాగ అడిగినావుమా! నాదే అలస్యం. అడగకనే అమ్మయినా పెట్టదనే సామెత చెప్పినోడు యెవుడు మా?" అంటాను. అమ్మకంటే ముందుగా అవ్వ నవ్వేస్తాది.

ఇంట్లో నన్ను వూసోడా అన్న్యా నాకేనాడూ అవమానంగా తోచలా. బయటోళ్లెవురూ నన్నాపేరుతో పిలిచిందేలేదు. నా వయసుకు తగినట్టు ఆటల్లోగాని, సుమారైన పనికి గానీ నేనెప్పుడూ తగ్గిందీలేదు. మా యింట్లో పాలు, పెరుగు, నెయ్యి, పప్పు, మాంసం కొదవల్యాకండా వుండేటియి. నేను మాత్రం సన్నఁగానే వుండేవోణ్ణి!

****** ******

మా వూర్లో రామూసార్ అని ఇంగ్లీషు గ్రామరు చెప్పే సారు వొకాయన వుండాడు. ఆరోతరగతి యండాకాలం శలవల్లో ఆయన దెగ్గిరికి ప్రవేటుకు పంపించినాడు మా నాయన. ప్రవేటు ఎక్కడా అంటే మా అరేరాజుల దేవళంలో. అరేరాజులంటే హరిహరాదులు. పాతకాలంలో విష్ణుభక్తులూ, శివునిభక్తులూ కొట్లాడుకుంటా వుంటే, యిద్దరికీ కలిపి వొగటే దిన్నెమింద కట్టించినారంట దాన్ని. విష్ణుమందిరం తలుపులకూ గడపకూ మధ్యలో రోంత సందుంటాది. ఆ సందు యంత చిన్నదంటే దాంట్లో నేను తప్ప నా తోటిపిల్లకాయల్లో యింగెవురూ దూరి లోపలికి పోలేకపొయినారు. బైట యండ చరచరా కాస్తావున్న్యా దేవళం లోపల సల్లగావుంటాది.

దొంగతనంగా ఆ సందులో గుండా లోపలికి దూరి, "ఓ....మ్.." అంటే అదో రకంగా యినబడేది. ఘనాఘనసుందరా పాట మొదట్లో వచ్చే హరివోం మాదిరిగా. నా గొంతు నాకే ఎంతో బాగున్నిట్టుగా వుండేది. నాకొచ్చిన పాటలూ పద్యాలూ శ్లోకాలూ అన్నీ పాడేవోణ్ణి. వొగరోజు నేను లోపలుండగానే రామూసార్ వచ్చి బీగం తీసి లోపలికొచ్చేసినాడు. ఆయన యనకాల్నే పిల్లకాయలంతా వచ్చేసినారు. ఆయనొచ్చేది చూసి, A noun is a word that describes a person, place or thing... అని గడగడా చదవడం మొదులుబెట్టేసినా. రామూసారు నన్ను కొడతాడని అందరూ బయపణ్ణారు. లోపలికి ఎట్టొచ్చినావురా అని గూడా అయన నన్ను అడగలా.

అడ్డపల్టీలు, నిలువుపల్టీలు, కొన్ని యోగాసనాలు సులువుగా యేసేవోణ్ణి. నేను సన్నంగా వుండబట్టి అంత అలాగ్గా యేస్తాండానని అనేవోళ్లు నా తోటి పిల్లకాయలు, పెద్దోళ్లు గూడా. చొక్కా తీసేసి, పొట్టను లోపలికి బిగబట్టే పోటీ వొగటుండేది మా పిలకాయల్లో. దాంట్లో కూడా నేనే ఫస్టు. ఏ రకంగా చూసినా సన్నగా వుండడం గొప్పసంగతే.

****** ******


నాకూ నారాయణకూ అం.ప్ర. బాలుర గురుకుల పాఠశాల, ముక్కావారిపల్లె, కడపజిల్లాలో ఎనిమిదో తరగతి సదివేదానికి సీటొచ్చింది. అప్పుడు మా వూళ్లో అదో గొప్పసంగతి. సంబరంగా చేరిపొయినాము. కొన్నాళ్లకు హాస్టలుబతుక్కు అలవాటుపణ్ణాము.

వొగరోజు బక్కీట్లతో నీళ్లుమోసి చెట్లకుపోసే పనిబెట్టినాడు మా పీయీటీ పెంచలయ్యసారు. వొక్కోరూ యిన్నిన్ని బక్కీట్లు పొయ్యాలనేది రూలు. నా బక్కీట పెద్దది. దాని కమ్మీ సన్నది. వేళ్లను నలిపేసేది. అరచెయ్యి కోసుకుపొయ్యేది. బకీట అంచు కాళ్లకు తగిలేది. బక్కీటకు యీపక్క ఒక కాలు, ఆపక్క వొక కాలూ వేసి నిలబడి, మధ్యలో రెండుచేతుల్తో కమ్మీని పట్టుకొని లేపి, అట్టో అడుగూ ఇట్టో అడుగూ యేసుకుంటా, నీళ్లు తొణక్కుండా చెట్టుదాఁక మోసుకుపొయ్యి పోసేటప్పటికి పదోతరగతి పబ్లిక్ పరీచ్చ పాసైనట్టుగా వుండేది నా పానానికి.

మాకన్నా యెంతో పెద్దోళ్లుగా కనబడేవోళ్లూ బలమైనోళ్లూ కండబట్టినోళ్లూ మా తరగతిలోనే వుండారు. వోళ్లు నీళ్లబక్కీటను అలాగ్గా వొంటిచేత్తో మోసకపొయ్యేది చూసి, అప్పుడనిపించిందిబ్బా నేనుగూడా రోంతొక్కరొవ్వ లావుంటే బాగుండునని. పోన్లే, నేను రోంత జంపుగా (ౙంపుగా) అయినా వుండా. అదిగూడా లేనోళ్లు పడే అవస్థలు చూస్తే పాపమనిపిస్సాది.

మా క్లాసులో బయ్యపురెడ్డి అని వొక కచ్చనాయాలు వుండాడు. వాడే మా హౌసు లీడర్. మా పెంచలయ్యసారు నీలమేఘశ్యాముడైతే వీడు ఆయన బంటు ఆంజనేయుడు. బయ్యపురెడ్డికి నీళ్లుమోసే ఖర్మ లేదు. మేము వొగోరం ఎన్ని బక్కీట్లు మోసినామో రాసుకోవడమే వాని పని. బక్కీట్లో కొన్నినీళ్లు తొణికి కిందపడిపోతే బయపురెడ్డి ఆ బకిడీకి లెక్క రాయడు. వానితో మంచిగా వుంటే అరబకెట్ అని రాస్తాడు. అరగాసు పనికోసం వోని గడ్డంబట్టుకోవాల్నా అని బిర్రు నాకు. ('కొంచెముండుటెల్ల కొదవగాదు' అనే మాట ముండమోపిమాట, మురికిమాట అనేది అప్పుడు నామతం.)

నా బిర్రు జూస్తే బయపురెడ్డికి అస్సలు పడేదిగాదు. మావూళ్లో అయితే నాయంతటోణ్ణి నేనే. బళ్లోమాత్రం బయ్యపురెడ్డంతటోడు లేడు. ముఖ్యంగా పీయీటీసారు దగ్గిర. యింత బతుకూ బతికి బయ్యపురెడ్డి కాళ్లూగడుపులూ పట్టుకుండే కర్మ నాకేమని, నా సావు నేను సచ్చేవోణ్ణి.

నిజ్జంగా అయితే, నేను బయపడేది బయపురెడ్డికి కాదు. చిన్నదానికీ చితకదానికీ కూడా చితగ్గొట్టేసే పెంచలయ్యసారుకు. సదువుల్లో యేనాడూ మనం బయపడింది లేదు, ఐవోర్లతో దెబ్బలు తినిందీ లేదు. ఇన్నాళ్లూ బడి అంటే సదువు మాత్రమే వుండేది. ఆం.ప్ర. బాలుర గురుకుల పాఠశాలలో చేరినాఁక, బడంటే బయ్యపురెడ్డిగా తయారైంది. క్లాసుల్లో వున్నంతసేపూ బాగుంటాది. బయటికొచ్చినాఁక బయపురెడ్డికి నొప్పితగలకండా నడుసుకోవాల. ఎందుకంటే హాస్టల్లో వాడు ఎప్పుడు డ్యూటీలో వుంటాడో, ఎప్పుడు వుండడో వానికే తెలుసు, వానితో మంచిగా వుండేవోళ్లకు తెలుసు. మా పీయీటీని పెట్ అని పిలుచుకోవాలనుకో, వొళ్లు దెగ్గరబెట్టుకోని, బయపురెడ్డిగాడు ఆ సుట్టుపక్కల యాడన్నా వుండాడేమో సూసుకోవాల. ఇట్టాటి తలనొప్పులు లచ్చాతొంబైరెండు.

మామూలుగా ఐతే, మోటరునీళ్లు బక్కీట్లతో పట్టుకోని చెట్లకు మాత్రమే పొయ్యాల. మనం పోసుకుంటే కరంటు దండగ. పాదులన్నీ నిండినాఁక 'ఇంకచాలు పోండివోయ్, స్నానాలు చేసి ప్రేయరుకు రాపోండి' అంటాడు పెంచలయ్యసారు. వెంటనే మోటర్ ఆపేస్తాడు బయ్యపురెడ్డి. ఆ మాట యినబడతాన్నెపాటికే పిల్లకాయలందరూ బక్కీట్లతో బోరింగు(చేతిపంపు)కాడికి గబ్బగబ్బగబ్బా పరిగెత్తి క్యూలో బక్కీట్లు పెడతారు. ఆ పెట్టడంలో చానా కొట్లాటలు, నిష్టూరాలు, గలాటాలు. వొగోరోజు బోరింగుకాడ పెంచలయ్యసారు వుండడు. అప్పుడు క్యూ వుండదు. బోరింగు మూతికాడ కొన్ని బక్కీట్లు పగిలిపోతాయి. 'సాయంత్రం నీళ్లుబోసుకుంటే సరిపోలా!' అనుకుంటాన్నేను.

అందుకే, ఆరోజు పొద్దన్నే నా వాటా పదిబక్కీట్లూ చెట్లకు పోసేసి, బయపురెడ్డితో నా పేరుపక్కన టిక్కుపెట్టించుకున్యాక, స్నానానికి అదరాబదరా మోటరు నీళ్లతో బక్కీట నింపుకొని పక్కన పెట్టుకున్యా. అది బయ్యపురెడ్డి చూసినాడు. అప్పటికి 'ఇంకచాలు పోండివోయ్' అనేమాట యినబళ్ల్యా.

నేను చూస్తావుండఁగానే "యెవురోడు" అంటా పెంచలయ్యసారు మోటరు దగ్గరికి వొచ్చేశ. బయపురెడ్డి నాకల్లా చూశ. పిల్లకాయలందురూ చూస్తాండారు. పట్టుడుకోడి మాదిరిగా ముడసకపొయ్యి, 'ఈ వొళ్లు నాదిగాదు పో' అనుకొని నిలబడిపోతి. రెండడుగుల్లో మా పీయీటీ నా ముందరికొచ్చి యింతెత్తున చెయ్యెత్తె. మొగంలో రగతం లేనిట్టుగా కండ్లుమూసుకుని, ఎడమచెంపను ఆ చేతికిచ్చేసిన నన్నుజూసి, ఆయనగ్గూడా రోంత కనికరం గలిగిందో యేమో, నన్ను కొట్టలా.

యింగా దెబ్బ పళ్లేదేమిరా - అని మెల్లిగా వొక కన్ను కొంచెం తెరిసి చూస్తి. "కోడ్తే ముదరకపోతావ్..వొకదెబ్బకు తక్కువ రెండేట్లకు ఎక్కువా నువ్వు..పోవోయ్..పో" అనేసి, పొడుగ్గా నల్లగా కదిలిపోయ. 'వూసోడా' అనేమాట నేరుగా అనేదానికీ, ఈమాటకూ శా..నా తేడా వుండ్లా!?

బయపురెడ్డి యీసడింపుగా నన్నొక చూపుజూశ. నాకు దెబ్బలు తప్పిపోవడం వోనికి మింగుడుబళ్ల్యా.

మా పెట్ నన్ను అనిన మాటతో చిన్నప్పుడు మా నాయన పిలిచే పిలుపు గుర్తొచ్చ. బయపురెడ్డికి నామింద ఎందుకంత కసో నాకు అర్థంగాక, వాణ్ణి ఏమీ చెయ్యల్యాకపోతాండామే అనే కసితో, నా కనుగుడ్ల నీళ్లు దిగబోతా వుండఁగా, బయపురెడ్డిగాడు చూస్తే సంబరపడతాడని, గబగబా నాలుగు మగ్గులనీళ్లు ముంచి తలమింద పోసేసుకుంటి. ఆ మాట అనకండా, మా సారు నన్ను పెట్లకొట్టినా అంత నొప్పిగా వుండేదికాదేమో. స్నానం పూర్తయ్యేలోపల నా దుక్కం తగ్గి వొక గట్టి నిర్ణయానికొచ్చేసినా - బయ్యపురెడ్డిగాడు నిద్దరబొయ్యేటప్పుడు బ్లేడుతో కసక్కన కోసిపారేసి, దాన్ని మా పెంచలయ్యసారు చేతిలో పెట్టి, రాజంపేట బస్సెక్కి ఇంటికొచ్చెయ్యాల అని.

***********

అనుకున్నియ్యన్నీ జరగవుగదా! మా బయపురెడ్డి ఇప్పుడు యాడుండాడో ఏంజేస్చాండాడో ఏమోగానీ, మేం తొమ్మిదోతరగతికి వచ్చేటప్పుటికి నన్ను మనిషిగా చూడబట్టినాడు, నాకూ బయపురెడ్డి వొక మామూలు మనిషిగా కనబడబట్టినాడు.